Schooltrauma
Waarschijnlijk heb je er nooit bij stilgestaan dat jouw kind last zou kunnen hebben van een schooltrauma. Trauma is een woord met een enorme lading. Meestal staan we er niet bij stil dat trauma niet persé hoeft te ontstaan door grote en ernstige gebeurtenissen, maar dat het ook door een opeenstapeling van kleine gebeurtenissen kan ontstaan.
Veel hoogbegaafde kinderen, en dan met name de niet-schoolse, creatief hoogbegaafde kinderen, worden niet begrepen. De reactie van de omgeving op hun manier van zijn, of hun manier van leren is vaak vol oordelen en onbegrip.
​
Niet gehoord, gezien en begrepen worden heeft grote gevolgen voor je basisveiligheid; het fundament van waaruit je je ontwikkelt. De wereld wordt onvoorspelbaar, dus ga je als kind op alle mogelijke manieren proberen de wereld voor jezelf weer voorspelbaar te maken.
Problemen in de basisveiligheid
Wanneer de wereld onveilig is geworden, heeft dat enorme gevolgen voor je basisveiligheid. Vanuit een oerinstinct, dat diep in de hersenen is verankert, reageren je hersenen en autonome zenuwstelsel direct wanneer je je onveilig voelt. In dat proces komen er hormonen vrij zoals cortisol en adrenaline. Deze hormonen brengen lichamelijke veranderingen op gang die je helpen je voor te bereiden op het omgaan met een bedreigende situatie.
​
Bij een stressvolle, traumatische ervaring zijn er vier soorten mechanismen die de mens gebruikt om daarmee om te gaan:
-
Fight / vechten
-
Flight / vluchten
-
Freeze / bevriezen
-
Fawn / please/aanpassen
​
Bij hoogbegaafde kinderen die beschadigd zijn in hun basisveiligheid, en een (school) trauma hebben, zie je dat zij vanuit deze mechanismen gaan reageren/leven.
​
Uitingen van Vechten/ vluchten:
Boosheid, agressie, hyperactiviteit, onrust, snel gefrustreerd/geïrriteerd zijn, onrust, weinig focus hebben, slecht slapen, schreeuwen, angst, extreme reacties (ook bij veranderingen), niet willen meewerken, doelbewust tegenwerken ( of geluiden maken), verslavingsgedrag (gamen) uitstellen, ontwijken, weigeren.
​
Bevriezen:
Uit contact gaan, niet reageren, passiviteit, teveel in het hoofd zitten (geen contact voelen met het lichaam), piekeren, blokkeren, dagdromen, hulpeloos opstellen, niet in beweging komen, leeg, lusteloos, schuldig voelen, zichzelf dingen verwijten, flauw vallen, selectief mutisme, zelf mutilatie (zelfbeschadiging).
​
Aanpassen:
Pleasen, jezelf wegcijferen, volledig aanpassen, onderpresteren.
​
Gevolgen: psychische en /of lichamelijke klachten.
​
Wanneer getraumatiseerde kinderen in dezelfde situatie blijven zitten, en er niet aan het trauma gewerkt wordt, nemen de symptomen en gezondheidsklachten alleen maar toe. Het autonome zenuwstelsel blijft voortdurend gespannen en het cortisolgehalte blijft hoog.
Dat betekent ook dat elke andere therapie of hulp voor bijvoorbeeld faalangst, emotieregulatie, dyslexie etc. zinloos is omdat het kind in de overlevingsstand blijft staan en zich niet kan openstellen voor hulp.
​
Wat kun je doen?
Het trauma aanpakken door het kind het trauma te laten verwerken. Ouders zijn de personen waar het kind zich, over het algemeen, het meest veilig voelt. Wanneer ouders, met de juiste begeleiding gaan inzetten op het aanpakken/verminderen van het (school) trauma, dan zie je dat het kind steeds minder reageert vanuit vechten, vluchten, bevriezen of aanpassen. Gedragsproblemen verdwijnen, leerproblemen worden aangepakt.
​
Niks doen is in elk geval geen optie.
​
Wil jij verandering in de situatie van je kind? Meld je dan aan voor mijn online training 'Kom in actie'.
​
​
Creatieve hoogbegaafdheid
Veel van de (uitzonderlijk) hoogbegaafde kinderen die schooltrauma oplopen zijn de niet-schoolse, creatief hoogbegaafde kinderen.
Van deze kinderen wordt vaak wel erkend dat zij slim zijn, maar niet dat zij op een totaal andere manier denken en leren dan de schools-hoogbegaafde kinderen.
​
Meer lezen over creatieve hoogbegaafdheid?
Klik hier
​
​