Creatief hoogbegaafde kinderen krijgen nogal eens het stempeltje ‘verwerkingsproblemen. In dit artikel wil ik je proberen uit te leggen dat verwerkingsproblemen bij creatief hoogbegaafde kinderen niet altijd verwerkingsproblemen zijn.
Wanneer je kijkt naar het denkproces in het algemeen, dan verloopt dat in drie fasen:
Opnamefase
Verwerkingsfase
Weergavefase.
In de opnamefase krijgt het kind informatie binnen via al zijn zintuigen. Denk bijvoorbeeld aan een instructie. Vervolgens gaat het kind met die informatie aan de slag.
Tijdens de verwerkingsfase brengt het kind de gegevens met elkaar in verband, het probleem wordt verder gedefinieerd en het kind bouwt oplossingsstrategieën toe. In de verwerkingsfase speelt het geheugen een essentiële rol. Het geheugen beïnvloed de snelheid waarmee informatie verwerkt wordt en de snelheid waarmee relaties gelegd kunnen worden. Ook bepaald het geheugen of er kapstokjes zijn van bestaande kennis waaraan nieuwe kennis kan worden opgehangen.
In de weergavefase wordt de uitkomst van het denkproces geuit. In deze fase wordt het resultaat van de opname en de verwerking op de een of andere manier weergegeven.
Dit proces gaat razendsnel.
Creatief hoogbegaafde kinderen linken alle informatie die zij binnenkrijgen razendsnel aan elkaar. Het zijn de associatieve denkers die in staat zijn het geheel te blijven overzien.
Op het moment dat de leerkracht een instructie geeft, komt er een bepaalde hoeveelheid aan informatie via de zintuigen binnen. Het creatief hoogbegaafde kind gaat direct met deze informatie aan de slag en maakt daarbij gebruik van alle kapstokjes waaraan eerder verkregen kennis hangt. Hij linkt deze vervolgens aan elkaar en er ontstaat een nieuw geheel.Daarbij kan het kind tijdens het opnemen van de informatie al heel ergens anders uitkomen aangezien deze kinderen enorm associatieve denkers zijn. Wanneer dit gebeurd, is er geen sprake van een verwerkingsprobleem, maar wel van een probleem in de opnamefase. Het kind denkt veel verder door dan van hem verwacht wordt. Het legt verbanden die het volgens de opdracht niet zou hoeven leggen.
Doorloopt het kind de opname en verwerkingsfase volgens plan, dan nog kan de uitkomst een andere zijn. We weten niet wat er in het hoofd van het kind gebeurt tijdens de verwerkingsfase, daar kunnen we alleen achter komen door met het kind in gesprek te gaan zonder verwachtingen en oordelen en met een open blik. Het creatief hoogbegaafde kind kan met een antwoord komen in de weergavefase dat niet voldoet aan de verwachtingen van de vraagsteller. Meestal wordt het kind dan op zijn fouten gewezen.
Zou iemand de moeite nemen om met het kind over het antwoord in gesprek te gaan, dan zou duidelijk worden dat het kind zoveel informatie aan elkaar heeft gelinkt dat het tot een geheel nieuw antwoord gekomen is dat buiten de kaders van het ‘gebruikelijke’ valt.
Een antwoord is dus niet per definitie fout, maar het creatief hoogbegaafde kind wordt er wel op afgerekend.
Ik pleit er dan ook voor om bij creatief hoogbegaafde kinderen niet direct de conclusie te trekken dat er een verwerkingsprobleem zou zijn. Want ook een lage verwerkingssnelheid hoeft niet per definitie het probleem te zijn. Het kind linkt immers zoveel informatie aan elkaar dat het tijd kost om het geheel te overzien en tot een antwoord te komen.
Belangrijk is dat het kind begrepen wordt in zijn manier van denken voordat er conclusies worden getrokken.
Comments