Het zorgsyndroom

Je zou het misschien niet denken, maar de kans is groot dat ook jij lijdt aan een zorgsyndroom.

Wat? Ja, niet alleen onze kinderen hebben zo hun ‘beperkingen’, ook wij als ouders hebben een syndroom! Inclusief ik zelf, ik geef het eerlijk toe.

Wat is een zorgsyndroom, en wat zijn de gevolgen daarvan?

Een zorgsyndroom ontstaat wanneer je zo graag voor je kind wilt zorgen dat je hem daarmee ontwikkelkansen ontneemt. Dat gebeurt bewust of onbewust, en heeft niets te maken met hoe goed je het ook bedoeld, of hoe zuiver je intentie ook is.

Je neemt het kind werk uit handen dat binnen zijn mogelijkheden ligt. Hij hoeft bepaalde uitdagingen en verantwoordelijkheden niet aan te gaan, het wordt toch wel voor hem gedaan.

Sommige kinderen vinden dat wel heerlijk. Zij laten het allemaal gebeuren. Anderen protesteren hiertegen ( dat kan ik zelluf wel, ik ben geen kleuter!) , maar in alle gevallen ontstaat er een houding van ‘aangeleerde hulpeloosheid’.

Zo betrap ik mijzelf er soms nog op, dat ik ‘even snel’ dingen blijf voorlezen voor mijn kinderen.

Dan komen ze heel onschuldig aanlopen met de vraag: ‘Mam, wat staat hier, wil je dat effe lezen?’

Maar door dat te blijven doen zullen ze zelf geen moeite meer doen om het te gaan lezen, hoe moeilijk lezen ook is, hoe dyslectisch ze ook zijn. Ik bevestig daarmee alleen maar hun eigen idee dat ze het niet kunnen.

Zone van de Naaste Ontwikkeling

De term 'Zone van de Naaste Ontwikkeling' is geïntroduceerd door Vygotsky, in combinatie met de term 'Zone van de Actuele Ontwikkeling.

Een kind dat taken zelfstandig en correct kan uitvoeren werkt in de Zone van de Actuele Ontwikkeling.

Denk daarbij bijvoorbeeld aan een kind dat geheel zelfstandig een samenvatting kan maken van een stuk tekst, of, in een andere setting, geheel zelfstandig een maaltijd kan bereiden.

Een kind dat werkt in de Zone van de Naaste Ontwikkeling voert taken uit die hij correct kan maken mits hij hulp krijgt van een meer bekwaam persoon.

Wanneer een kind dus bijv. voor de taak staat om een samenvatting te maken van een tekst, dan kan hij dat, mits er iemand is die hem helpt de belangrijkste kernwoorden (delen) eruit te halen waarmee hij de samenvatting kan gaan schrijven.

Of:

In het geval van het bereiden van een maaltijd, een kind kan een heerlijke maaltijd bereiden samen met een ander die al wel geheel zelfstandig kan koken.

Aangeleerde hulpeloosheid

Wat er gebeurt wanneer we lijden aan het zorgsyndroom is, dat we dingen die binnen de Zone van de Actuele en Naaste Ontwikkeling liggen voor het kind blijven doen. Dat maakt dat het kind afhankelijk blijft van anderen. Zowel nu als in de toekomst.

Een ander risico dat het hebben van een zorgsyndroom met zich meebrengt, is dat je altijd gelijk krijgt ten aanzien van je verwachtingen van het kind. Het kind krijgt immers niet de kans om te laten zien wat hij zelf kan.

Stel, je kind heeft grote moeite met het samenvatten van een tekst. Dan help je je kind door alvast de belangrijkste woorden, eruit te filteren waarmee hij vervolgens, samen met jou, de samenvatting maakt.

Jouw kind vindt dat stiekem wel lekker makkelijk ( aangeleerde hulpeloosheid) en zal jou alleen maar bevestigen door steeds weer te laten zien dat hij het niet kan.

En omdat hij zelf niet in staat is de kernwoorden uit de tekst te halen, hoofdzaken en bijzaken te onderscheiden, hoeft hij dat ook niet meer te doen. Maar omdat hij dat niet meer hoeft te doen, levert hij zelf het bewijs dat hij het niet kan.

Op die manier krijg jij als ouder altijd gelijk.

Wat we nogal eens vergeten is dat leren en ontwikkelen soms pijn doen. Falen en ( tijdelijk) terugvallen horen erbij.

Doordat we steeds maar proberen te voorkomen dat ons kind pijn heeft, faalt en tijdelijk terugvalt, houden we het zorgsyndroom in stand. Ons hb kind met leerproblemen heeft het al zo zwaar..

Wat je kunt doen is, samen met je kind leren falen en weer opkrabbelen. Daardoor biedt je je kind de kans om zich te ontwikkelen.

In het geval van mijn eigen kinderen betekent dat, dat ik hen help hetgeen te lezen dat zij willen lezen, door hen de tekst zelf te laten lezen ( waar ik bij sta) en van te voren aan te geven dat als ze er even niet uitkomen, ik er ben om hen te helpen.

Werk je regelmatig zelf met je kind aan ‘schoolse’ zaken? En loop je iedere keer tegen hetzelfde ‘ probleem’ aan?

Vraag dan een gratis sessie aan!

Als je zegt:’ Ik ben er klaar mee’, dan kijk ik met alle liefde een keer met je mee. Ik selecteer iedere maand drie mensen voor een gratis sessie, waarin ik in 30 minuten met je meekijk en je waardevolle tips geef die jouw kind ( en jezelf) gaan helpen.

Het enige dat je daarvoor hoeft te doen is een korte video opname maken ( max. 10 minuten) van hoe jij met je kind aan het werk gaat of bent. ( Dat hoeft niet persé een 'schoolse' activiteit te zijn, het kan ook het inpakken van de koffer zijn oid.) Zolang ‘het probleem’ waar je mee worstelt maar zichtbaar is.

Ik analyseer die opname voordat we via Zoom contact hebben en ik mijn observatie met je deel.

In deze analyse let ik op:

• Jouw interactie met het kind. Wat kan er beter.

• De onderste 3 cognitieve functies: Waarnemen, Nauwkeurig zijn, niet impulsief zijn.

• Zijn deze goed ontwikkeld, waar moet je op gaan inzetten en hoe doe je dat?

Meld je hier aan: https://wendypeper.com/gratissessie